We Wrocławiu Koalicja Czas na Odrę, w której działa kilkadziesiąt organizacji z Polski, Niemiec i Czech, zorganizowała w dniach 28 i 29 maja 2024 międzynarodową konferencję o perspektywach renaturyzacji w dorzeczu Odry. Celem konferencji było rozpoczęcie ponadgranicznej debaty o możliwościach przywrócenia rzece, jej dolinie i dorzeczu naturalnego charakteru, dla dobra ludzi i bioróżnorodności. W relacjonowanej w trzech nadodrzańskich językach (Cz, D, PL) konferencji uczestniczyło bezpośrednio sto osób – ekspertów i praktyków: przedstawicieli instytucji państwowych, samorządów oraz organizacji społecznych. Równolegle udział w transmisji on-line wzięło udział prawie 200 osób.
Konferencję zainaugurowali reprezentanci koalicji – przedstawiając międzynarodową wizję dla Odry oraz przedstawiciele Komisji Europejskiej. Wojciech Wysocki, p.o. dyrektora regionalnego Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce odniósł się do raportu KE ws Odry i spotkania Komisarza z organizacjami we Wrocławiu rok temu nad Odrą, a w specjalnym przesłaniu Virginijus Sinkevičius – Komisarz UE ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa zwrócił uwagę na rolę rzek dla Europy. W wystąpieniu przedstawicielki rządu wiceminister klimatu i środowiska Urszula Zielińska potwierdziła potrzebę oczyszczenie Kanału Gliwickiego, zmniejszenie zasolenia wody i renaturyzacji rzeki. Padła też deklaracja nowelizacji polskiej, szkodliwej dla natury i ludzi ustawy o „rewitalizacji” Odry, która „musi wejść w życie w tym roku”.
Wystąpienia plenarne prezentowały inspiracje dla Odry z doświadczeń wdrożonych projektów renaturyzacji oraz perspektywy krajowe. W trzech debatach panelowych nt. przeszkód w praktycznej realizacji renaturyzacji utrudniających strategiczne podejście do poprawy stanu ekologicznego dorzecza Odry rozmawiano o potrzebach w edukacji i kwalifikacji kadr, świadomość odbiorców, wyzwaniach w praktycznej realizacji projektów renaturyzacji w terenie oraz systemowych rozwiązaniach.
W drugim dniu, uczestnicy konferencji, którzy zadeklarowali chęć udziału w części plenerowej wydarzenia wzięli udział w wizji terenowej na rzekach Odrze i Oławie we Wrocławiu przy udziale łodzi elektrycznych z ośrodka edukacyjnego OdraCentrum. Podczas rejsu po Odrze zaprezentowano m.in. czym są rzeki dla miasta oraz jakie szanse daje przyroda i jak sprostać wyzwaniom cywilizacyjnym, a także przywracać ciągłość ekologiczną rzek na obszarach zurbanizowanych.
Pełen zapis pierwszego dnia konferencji w wersji polskiej dostępny jest w relacji na FB Konferencja w trzech wersjach językowych zostanie udostępniona wkrótce na nurcie YT Czas na Odrę a rekomendacje z debat zostaną opublikowane na stronach koalicji, w tym na stronie www.odra.pl i rozesłane uczestnikom spotkania.
Organizatorzy konferencji: Fundacja EkoRozwoju (PL), Stowarzyszenie Arnika (CZ), Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland (DE)/ Partnerzy: Komisja Europejska w Polsce, Koalicja Ratujmy Rzeki/ Save the Rivers Coalition. Partner merytoryczny: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – IMGW PIB. Patronat Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Pełen zapis konferencji znaleźć można na naszym nurcie YouTube pod poniższymi linkami:
Powitanie uczestników i wprowadzenie – Wizja dla międzynarodowego dorzecza Odry Koalicja Czas na Odrę
Wystąpienie Komisarza UE ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkevičiusa
Wystąpienie inauguracyjne Urszula Zielińska – sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Polska
SESJA Inspiracje dla Odry z doświadczeń wdrożonych projektów renaturyzacji
Doświadczenia ze zlewni rzek Murray-Darling, Australia – odbudowa dorzecza po katastrofie ekologicznej dr Paula Hanasz, dyrektor slow-water, Australia
Odnowa starorzeczy rzeki granicznej w dolinie rzeki Thaya na pograniczu Czech i Austrii David Veselý, Povodí Moravy, Czechy
Udrożnienie korytarza ekologicznego zlewni rzeki, doświadczenia projektu LIFE na rzece Drawa Artur Furdyna, przewodniczący TPRIiG, Rewilding Oder Delta, hydrobiolog, Polska
Niskokosztowe działania renaturyzacyjne na rzekach nizinnych i wyżynnych, na przykładzie świętokrzyskich rzek Michał Bień, Dyrektor biura ZO PZW w Kielcach, Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Kielcach, Polska
Ochrona przeciwpodziowa i renaturyzacja rzeki Moravy w mieście – udział społeczności Michal Krejčí, Agencja Ochrony Przyrody i Krajobrazu, Olomouc, Czechy
Z doświadczeń projektów renaturyzacji realizowanych przez samorządy lokalne Iwona Czerniec, Kamil Piecuch, Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty, Polska
Społeczne uwarunkowania procesu renaturyzacji – studium przypadku Domaszków-Tarchalice Piotr Nieznański, WWF PL, Koalicja Ratujmy Rzeki/Koalicja Czas na Odrę, Polska
SESJA Perspektywy krajowe dla renaturyzacji w dorzeczu Odry
Wsparcie finansowe i przykłady rewitalizacji dofinansowanych w Czeskiej Republice Anna Botová, Departament Programów Krajobrazowych, Departament Adaptacji do Zmian Klimatu, Ministerstwo Środowiska, Czechy
Ramy działania, planowane środki i potencjał z perspektywy Federalnej Administracji Dróg Wodnych i Żeglugi, Astrid Ewe, Urząd Dróg Wodnych i Żeglugi na Odrze i Haweli, Federalna Administracja Dróg Wodnych i Żeglugi, Niemcy
Potencjały renaturyzacji na Odrze z perspektywy naukowej w Niemczech Christian Wolter, Instytut Ekologii Słodkowodnej i Rybactwa Śródlądowego im. Leibniza, Niemcy
Hydromorfologiczne mapowanie i systematyczne projektowanie działań na ciekach wodnych w Republice Czeskiej (projekt paszportyzacji cieków wodnych) Kateřina Kujanová, Sekretarz grupy ekspertskiej do ekosystemow wodnych, Agencja Ochrony Przyrody i Krajobrazu, Olomouc, Czechy; Anita Petrů, Wydzial gospodarki wodnej, Agencja Ochrony Przyrody i Krajobrazu, Olomouc – Czechy
Budowanie bazy wiedzy o projektach renaturyzacyjnych w Polsce Ilona Biedroń, Ekspert do spraw renaturyzacji wód powierzchniowych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Polska
Perspektywy dla działań renaturyzacji w dorzeczu Odry w kontekście Planu Gospodarowania Wodami na obszarze dorzecza Odry Przemysław Gruszecki, Dyrektor Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Polska
SESJA Dyskusja
Dyskusja w formule debat panelowych nt. przeszkód w praktycznej realizacji renaturyzacji, utrudniających strategiczne podejście do poprawy stanu ekologicznego dorzecza Odry:
Panel1 Potrzeby w edukacji i kwalifikacji kadr, świadomość odbiorców i grup interesu
Panel 2 Przeszkody w praktyce realizacji projektów renaturyzacji w terenie – podejście do rozwiązań
Panel 3 Przeszkody systemowe i systemowe rozwiązania
Podsumowanie i zakończenie konferencji
Tłumaczenie obcojęzycznych wykładów jest nagranym tłumaczeniem w czasie rzeczywistym na konferencji. Konferencję tłumaczyli: z języka niemieckiego – Arkadiusz Dziura, Marcin Dziubek; z języka czeskiego – Karina Kurková, Jiří Rozbroj.
Pełen program wraz informacjami o partnerach i sponsorach konferencji znajdują się na stronie odra.pl/2024/05/perspektywy-renaturyzacji. Konferencja była dofinansowana z programu European Environment Initiative (EURENI), Komisji Europejskiej w Polsce oraz środków zebranych w Polsce w akcji „odratujmy” na zrzutka.pl.
Poniżej oficjalny list do uczestników konferencji, który skierował Pan Przemysław Koperski Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, któremu podlega PG Wody Polskie
